Kliknij tutaj --> 🐃 dlaczego wierzę w boga

Najważniejszym argumentem jest wiara w miłość, którą Bóg chce obdarzać każdego człowieka i której pragnie od nas. Aby prawdziwie kochać Boga i innych ludzi, musimy wytrwale pracować nad sobą i uczyć się poświęcenia, a nie coraz większego ulegania własnym zachciankom. Wiara w Boga wymaga naszej wytrwałej pracy nad sobą. nie wierzę w boga, kiedyś rodzice mi wpajali te "wszystkie mądrości biblijne" jednak im więcej pojawiło się u mnie pytań na temat wiary, który nie miały odpowiedzi tym bardziej zaczęłam wątpić w boga. w sumie można dobrze żyć nie będąc wyznawcą jakiejkolwiek wiary. są pewne zasady [ w chrześcijaństwie nie można łamać BOGA. dar. to. WIARA. przypomnijmy. znaczy WIERZĘinaczej WYZNANIE WIARYjest to modlitwa - zawierajaca najważniejsze prawdy wiary, w krótkich formułach. SŁOWO CREDO. 01. Wierzę W KOGO WYZNAJEMY WIARĘsłowami tej modlitwy? Przy pacierzu, przy odmawianiu różańca i może jeszcze w innych okolicznościachmodlimy się słowami Książkę Dlaczego wierzę w Boga można u nas kupić już za 22,99 zł. Zapewniamy też łatwość i przejrzystość w dokonywaniu zakupów. Wszystkie ceny produktów są wyraźnie wyświetlane na naszej stronie, a każdy produkt jest opisany w pełni i zawiera informacje na temat specyfikacji i cech produktu. Rano, wieczór, we dnie, w nocy Bądź mi zawsze ku pomocy, Strzeż duszy, ciała mego, zaprowadź mnie do żywota wiecznego. Amen. ——————————-Koronka do Miłosierdzia Bożego. Ojcze nasz Zdrowaś Maryjo Wierzę w Boga. Na dużych paciorkach różańca – 1 raz Site De Rencontre Femme Ronde Avis. zapytał(a) o 18:05 Dlaczego wierzysz w Boga? Odpowiedzi blocked odpowiedział(a) o 17:26 Bo niby po co byśmy żyli? Bez sensu by było jakby po śmierci był koniec. Tylko ludzie myślą, bo mają duszę. Wierzę w Bogai nie wstydzę się tego, ma ktoś coś do mnie? blocked odpowiedział(a) o 19:11 Ponieważ jest wiele dowodów na Jego odczuwam Jego obecność przy mnie,wiele razy mi On tych dowodów nie było to i tak bym one są i to jeszcze bardziej umacnia mnie w wierze. rokilou odpowiedział(a) o 16:12 a niby skąd jesteś? Rozejrzyj się po pokoju, wyjrzyj przez okno. Czy to wszystko mogło się wziąć od wielkiego zderzenia asteroid? podejdź do lustra i spójrz na swoje oczy. Jak według ciebie powstało oko? Każde inne. Tak złożone. Bo niby skąd jakaś tkanka na naszym ciele wiedziała, żeby akurat w tych dwóch miejscach stać się światłoczułą? Albo na przykład uczucie. Jak to możliwe, że od jakiegoś wybuchu powstały istoty z na przykład inteligencją albo sumieniem? Ludzie potrafią się porozumiewać pomimo odmiennych języków. Łączą się w pary. Albo, żeby nie zanudzać ludźmi- zwierzęta. Pingwiny łączą się w pary na całe życie. Kiedy jedno z nich umiera dopiero po paru miesiącach decydują się na nowego partnera. Ja nie jestem taka, że chodzę co niedziele do kościoła. Nie, ostatnio sama z siebie byłam w kościele jakieś parę dobrych miesięcy temu. Ale wierzę bo TO nie podlega dyskusji. To jest niewytłumaczalne jak matki dostają nagle niewiarygodnej mocy podnoszenia wielkich kłód zwalonych na ich dzieci. Jak ktoś potrafi się poświęcić ratując na przykład swoje rodzeństwo. To jest miłość. I to jest niewytłumaczalne. Ja wierzę, że nad nami coś jest. I TO coś to jest ktoś kto się za nas poświęcił i zginął za nas. lili7552 odpowiedział(a) o 15:52 Ja natomiast nie potrzebuję dowodu. Wystarcza mi sama wiara. Dlaczego? 1) wychowałam się w religii co ma duży wpływ. 2) Nie potrafię zrozumieć pomysłu że nie ma czegoś takiego jak dusza, życie po życiu i sprawiedliwość, a dowody o jakich się słyszy tylko świadczą o mocy Pana. 3) może to zabrzmi dziecinnie ale po prosty wierze, dla mnie o oczywisty fakt jak 2+2=4 ^.^ sanny59 odpowiedział(a) o 16:15 Bo od początku mnie tak uczono i wcale tego nie żałuje. Bóg istnieje a świadczą o tym jego cuda . Ponieważ się go boję i nie sądzę, że żywot człowieka jest taki beznadziejny, że kończył by się beznadziejną śmiercią. To nie możliwe,że człowiek umrze i to KONIEC, moim zdaniem to jedynie początek hehe ;D EKSPERTOcelotic odpowiedział(a) o 19:20 Ponieważ spotkałem go w moim życiu i wiem, ze istnieje. On zmienił moje życie. blocked odpowiedział(a) o 15:18 A dlaczego mam nie wierzyć? Wszechświat powstał w chwili wielkiego wybuchu...z niczego? sam z siebie z nicości?. To, że teraz żyjemy i myślimy moim zdaniem jest już cudem. 3 planeta od słońca, a dalej życia ani śladu. A poza tym, czy mielibyśmy żyć bez celu? zyskać coś i wspaniale żyć, żeby później to wszystko stracić i tyle? Nie wiem kim jest Bóg, ale wierzę, że On istnieje. Tym wszystkim ktoś musi kierować, wszystkim co żyje i wszystkim co martwe, czasem i przestrzenią, wszystkim co istnieje. Kto dał nam życie? powstało samo z siebie?. kasiamk odpowiedział(a) o 14:37 Wierze w Boga, bo on mnie kocha i jest moim mi życie Jpg odpowiedział(a) o 01:23 wierze w boga bo wychowałem się w polsce i wszyscy wierzą to i ja też a co ma ktos cos do tego? blocked odpowiedział(a) o 18:08 Ponieważ Bóg jest objawiony przez maryjny i jezusowy Kościół przedsoborowy, który został zniszczony i zamieniony w Wielką Nierządnicę podczas Vaticanum II... Ale walka z piekłem trwać będzie nadal, bowiem póki Katolicy będą trwać, dopóty Bramy Piekielne nie pochłoną Kościoła! wojt22 odpowiedział(a) o 21:05 BO Bóg jest i to wystarczy(<: keriii odpowiedział(a) o 19:23 Mi nie trzeba dowodów na istnienie Boga. On po prostu jest. Często Go doświadczam w moim życiu. blocked odpowiedział(a) o 20:17 bo nie raz doświadczyłam Go w życiu. Wierzę w Niego i chce iśc jego drogami ale czasem mi to nie wychodzi.. Ja nie wierzę i nie obchodzi mnie zupełnie kto w co wierzy, ważniejsze jest to żeby był dobrym człowiekiem. Takie moje zdanie. blocked odpowiedział(a) o 18:33 1. Zostałam w takiej wierze Biblii nie mógł napisać jeden zajarany W moim życiu dokonał się cud przy pomocy wody święconej. 4. Inne cuda nie kłamią, ktoś tym musi kierować. 5. W fizyce nic nie tworzy się samo i nic nie znika, to dlaczego my mielibyśmy "znikać"? blocked odpowiedział(a) o 18:27 a dlaczego woda jest mokra? bo po prostu jest i już. tak samo jest z wiarą - po prostu czuję że On jest i już :) łezka95 odpowiedział(a) o 21:54 Ponieważ widzę dookoła dowody na istnienie Boga. To ja cudownie stworzył świat. I Biblia- która jest spisana przez Boga. Tyle razy próbowano całkowicie ją zniszczyć, palono ją na stosach a mimo to przetrwała do dnia dzisiejszego. k10 odpowiedział(a) o 14:57 Bo on znaczy Bog ZAWSZE mi pomaga jak go o cos poprosze zawsze mi da to czego chce w taki czy inny sposob , gdy sie pomodle od razu czuje sie lepiej bo czuje to pozytywno energie ktoro mi wysyla po modlitwie Bo żyjemy . On nas stworzył i z nim umrzemy . <3 niektorzy wierzą bo muszą . ja wierze bo gdyby nie Bog moje zycie nie mailoby sensu . kiedy wszyscy sie ode mnie odwroca on jedyny przy mnie zostanie . z nim zawsze moge porozmawiac nie tylko w kosciele. On zawsze mi pomaga kocham go i nie wyobrażam sobie niedzieli bez mszy św.! Musimy w coś wierzyć:) Bóg to jakby taka nauka że jak będziemy za życia dobrzy dostaniemy nagrodę. Ja osobiście nie wierze w boga, ale do wiary i ludzi wierzących nic nie mam. WIARA UCZY DOBROCI I SZACUNKU , ale żeby ludzie ją przestrzegali :( Bo on jest moją siłą moim wsparciem zawsze moge na nim polegać nigdy mnie nie zawiedzie. On zawsze jest przy mnie moge sie mu wyżalić jak mi jest źle i moge mu powiedzieć o wszystkim co mnie dręczy a on mi zawsze pomoże ... On jest jak dobry przyjaciel <3 Wierzę w Boga, gdyż Bóg daje mi światło, drogę którą wiem że muszę podążać by osiągnąć Życie Wieczne. Wierzę, że to, co jest tu jest tylko tymczasowe. Zobaczcie:Jest źle na Ziemi - Wy mówicie że nie ma Boga;A przecież gdyby Boga nie było, nie byłoby niczego po śmierci = niczego poza TERAZ;Jeżeli nie ma niczego poza tym, co mamy, to dlaczego jest źle?Bo GDZIEŚ po śmierci będzie LEPIEJ! blocked odpowiedział(a) o 14:22 Urodziłam się w takiej wierze, więc czemu mam ją zmieniać? ;] blocked odpowiedział(a) o 09:42 Ponieważ jestem z rodziny Chrześcijańskiej,mam symbole potrzebuję pomocy,modlę się do Pana i mi razy mi pomógł-naprawdę. A pozatym,gdyby nie Pan Bóg nie byłoby nas. Fair12 odpowiedział(a) o 19:28 Wierze w Boga, bo Bóg jest drogą, prawdą i życiem ;3 Wiele razy mi pomógł. I też dlatego ze nie ma dowodów żadnych że Bóg nie istnieje. ;) elax4 odpowiedział(a) o 18:29 Od małego wierze, nie wierze że po śmierci nie będzie niczego, że po prostu zjedzą nas robale, boję się Boga Bez wiary życie nie ma sensu,Bóg istnieję,a nie chce potem iść do piekła,polecam film masz ; (program tzn) ; też adorację lili7552 odpowiedział(a) o 14:12 ludzie PIĘKNE objawione - słowa! Ale życie katolika nie wygląda tak : Bóg pomaga z każdym problemem, dodaje sens ... My żyjemy TAK SAMO tylko wierzymy i chodzimy do kościoła! Nadal gramy na komputerze, chodzimy do szkoły a nie stoimy przy kapliczkach recytując Biblię! julia@9 odpowiedział(a) o 08:08 poniewarz bóg mnie stworzył ja w to wierze on dał nam życie wieczne i umarł za nas na krzyrzu ja wiem żę bóg mnie i karzdego człowieka kocha ja jego terz blocked odpowiedział(a) o 16:47 Wierzę w Jah, ponieważ życie nie ma sensu bez wiary. Każdy w coś wierzy inaczej by satał się " kupą mięsa, która chodzi, je, śpi, wyprużnia się, pracuje itp..." wieżę również w Jah gdyż dał dla człowieka dużo dobrego. blocked odpowiedział(a) o 20:41 LIPCIU odpowiedział(a) o 12:35 Wierze bo czemu by nie, wiele razy mi pomagał, Co to by było gdybym nie wierzył ?! Przecież to by było tak, umieram i jest ciemno na zawsze. A gdy wierze to tak nie będzie Wierze, ponieważ on mi pomaga kiedy np. źle się czuje lub nie wiem co zrobić... Kto raz został ochrzczony i tyle razy przyjął Komunię Świętą oraz się wyspowiadał, nie może odejść od tego, co uczciwie wyznawał ;). Wierszyk wyszedł przypadkiem...Dlatego, że urodziłam się w tej wierze, po co mam to zmieniać?A te wszystkie cuda, dowody?A poza tym, taki sposób stworzenia świata wydaje mi się logiczniejszy. Bo nie uwierzę, że małpa tak po prostu stała się człowiekiem jakąś tam drogą ewolucji albo że wszystkie tkanki i wszystkie atomy tak same z siebie wiedziały, co mają robić. I że to wszystko się nagle wzięło od głupiego wybuchu, czyli tak naprawdę nie wiadomo, skąd, bo niby skąd tak nagle wzięła się trawa? Sama się pojawiła, bo był dobry klimat?Chrześcijaństwo zawiera też sekrety, których nie można pojąć i które każda dobra wiara zawierać powinna - że Bóg istniał od zawsze, że przed stworzeniem świata nie było nic, niepojmowany przez niektórych (przeze mnie tak) fakt, że Jezus wskrzesił Łazarza mimo, że jego ciało zaczęło się już rozkładać oraz przede wszystkim - że jest jeden Bóg i Jezus jest Bogiem, a jednocześnie Jezus i Bóg Ojciec Jahwe to dwie zupełnie odmienne osoby. ѕσgσσ∂ odpowiedział(a) o 21:56 *CR7* odpowiedział(a) o 21:25 blocked odpowiedział(a) o 21:06 ,,rozłup belke a będę w niej, unieś głaz a znajdziesz mnie,, bo Jest blocked odpowiedział(a) o 18:07 Nie wierzę, a inni wierzą bo rodzice mówili, że bóg istnieje. blocked odpowiedział(a) o 18:09 Nie wierzę, nie zaprzeczam. blocked odpowiedział(a) o 18:57 Kayah99 odpowiedział(a) o 23:00 Ja nie mam o nim zdania ...Można powiedzieć , że bardziej jestem na " nie wierzę" no , ale co jeśli być może istnieje ? mnie tam obojętnie . Być może po śmierci będzie wiadomo . Marcel45 odpowiedział(a) o 21:11 Bo jak by nie bylo boga ten świat by nie istniał Ludzie czytam Wasze bzdety o wierze w boga i to nie możliwe że chodzimy do tych samych szkół,czytamy te same książki,oglądamy te same filmy,widzimy co kler wyczynia, a przy odrobinie wysiłku każdy może posiąść wiedzę jak to z tym kościołem było. Można być ignorantem?Wypowiedzi typu Bóg jest bo wierzę że jest a jak byłby dowód że go nie ma i tak bym w niego wierzył, są poza wszelką fanatyków odsyłam do wyznawców się ale be zemnie. Jest istota nadprzyrodzona, która nad nami czuwa. Opiekuje się nami. Miałam poważny wypadek. Uderzyłam się głową o grzejnik, straciłam przytomność. I nic. Tylko szwy. Nawet wstrząśnienia mózgu nie miałam. A poza tym musi coś być po śmierci. Jaki byłby sens życia, gdyby przychodził dzień, w którym wszystko co zrobiliśmy w życiu jest nieważne. Traci się to. I komu by się chciało wymyślać to wszystko. Całą biblię. emmm ale ja ... nie wierzę w Boga xD Uważasz, że znasz lepszą odpowiedź? lub MATERIAŁY PRAKTYCZNE Poniższe dwa schematy lekcji autorstwa pani Mirosławy Kajzer nie są konspektami. Obydwa przygotowane zostały pod kątem ucznia, są jakby stronicami z zeszytu ćwiczeń. Wierzymy, że zaprezentowane pomysły przyniosą owoce na lekcjach. Życzymy samych udanych katechez. Tematy zaproponowane mogą kojarzyć się z wydaną w serii: "Biblioteka Katechety" książką br. Tadeusza Rucińskiego pt. "Dekalog. Konspekty katechez", zbieżność jest tylko w opowiadaniach; lekcje są całkowicie jest Pan Bóg twój - a nie żaden inny Mirosława Kajzer WIERZĘ W "BOZIĘ" CZY W BOGA? I. ĆWICZENIA Uwaga! Połowa osób z grupy, w której przygotowujesz się do bierzmowania, wykona indywidualnie ćw. 1, a druga połowa - ćw. 2. Na ich wykonanie można przeznaczyć ok. 10 minut. 1. Uruchom swoją wyobraźnię. Wybrałeś się na spacer. Przechodząc obok domów, patrzysz w okna. Oto, co widzisz wewnątrz w trzech kolejnych budynkach: kilkuletnie dzieci bawią się lalkami: noszą je na rękach, rozmawiają z nimi, karmią, przewijają, układają do snu; młodzież w wieku około 15 lat bawi się w "sklep": kuchenna ławka służy jako lada sklepowa, plastikowa półka łazienkowa to regał, pocięte gazety używane są jako pieniądze; dorośli w wieku 30-40 lat bawią się w "szpital": lalki i misie służą im za pacjentów, "Tik-taki" i "Mentosy" to tabletki, owocowe soki to lekarstwa, ze sznurka, drucików i kapsla zrobiony jest stetoskop, a kroplówka z butelki po "Frugo" i żyłki wędkarskiej. Uzupełnij poniższą tabelę. W drugiej kolumnie napisz, co myślisz o poszczególnych grupach ludzi, obserwując ich zachowanie; w trzeciej - jakie uczucia w stosunku do nich rodzą się w tobie. Co myślisz o obserwowanych ludziach Twoje uczucia w stosunku do nich DZIECI MŁODZIEŻ DOROŚLI 2. Sięgnij pamięcią do twego dzieciństwa (wiek około 6-8 lat). Jak wówczas postrzegałeś swoich rodziców, kim dla ciebie byli? Przypomnij sobie również, czym dla ciebie była szkoła i twoja wychowawczyni. Jak obie te rzeczywistości widzisz dziś? Czy domyślasz się, jak będziesz na nie patrzył jako osoba dorosła? Wnioski zapisz w poniższej tabeli. W dzieciństwie Obecnie Jako osoba dorosła RODZICE SZKOŁA I NAUCZYCIEL II. PRACA NAD REZULTATAMI ĆWICZEŃ Ponieważ praca przebiegała w dwóch grupach, musicie wzajemnie zaprezentować sobie wyniki waszych prac. Postarajcie się od razu podkreślić różnice, jakie zaistniały w poszczególnych kolumnach wypełnianych tabel. Następnie przeprowadźcie rozmowę, w której spróbujecie odpowiedzieć na następujące pytania: Dlaczego to, co jest zupełnie naturalne w zachowaniu dziecka, w przypadku dorosłych śmieszy albo irytuje? Dlaczego dziecko patrzy inaczej na świat niż człowiek dorosły? Na czym polega dorastanie, co jest konieczne na tym etapie? Jakie uczucia rodzą się w dorastającym człowieku i jakie powodują one zachowania? Zapisz najważniejsze wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. OBRAZEK PROSTO Z ŻYCIA 1. Przeczytaj poniższe opowiadanie - Cóż to się stało, Kasiu, że po kilkuletnim "przeglądzie" krzyżyków na twojej szyi, zakrólowało tam nagle buddyjskie kółeczko? - Wyrosłam w końcu z tych krzyżyków i katolickich świętości. Nie sądzisz, że ten krzyż, Pan, Bozia, kościółek i reszta, to już przeżytek? Poza tym, patrz, z tym kółeczkiem bardziej mi do twarzy. - Tak więc była moda na krzyżyki, a teraz przyszła na kółeczka, a jutro będzie na gwiazdeczki, a może jeszcze wróci moda na sierpy i młoteczki czy "twarzowe" swastyczki, bo one też pochodzą z modnego teraz Wschodu? - Ty to zawsze musisz kpić ze mnie. A to jest sprawa poważna. Przeczytałam ostatnio rewelacyjną rzecz... - W "Twoim Stylu" czy "Reader Digest"? - Tak, właśnie w "Twoim Stylu"! To ekskluzywne pismo. Przeczytałam tam o filozofie, który ogłosił, że Bóg dawno już umarł. - Tylko zaraz po tym ogłoszeniu umarł ten filozof, a Pan Bóg - jak słychać - ma się raczej dobrze. Wiem, że to był Friedrich Nietzsche, który najpierw wymyślił ową śmierć Boga, a potem ciężko płakał nad tym, co będzie ze światem, człowiekiem i sensem, gdy się uśmierciło jedyny dla nich punkt odniesienia. A potem oszalał i klękał przed dorożkarskim koniem... - Więc lepiej nie zajmować się panem Bogiem, bo albo się zostanie dewotą, albo się trafi do pomyleńców... - Właśnie teraz tym bardziej trzeba się zajmować Bogiem, a zwłaszcza tym, jaki On jest naprawdę, bo od tego zależy wszystko: prawdziwa miłość, prawdziwe szczęście, prawdziwe życie. Jeśli nie, to światem i móżdżkami ludzi będzie rządziła Wszechmogąca Moda - raz na buddyzm, raz na pacyfizm, raz na ekologizm i animalizm, to znów na religię UFO czy inne kulty... A to jest jednak sprawa ważniejsza od tego, czy do twarzy ci z krzyżykiem, czy z kółeczkiem. - Ale popatrz, Piotr, my jesteśmy młodzi! Wiara to sprawa starych kobiet. To skansen, muzeum dewocjonalii. To jakieś księgi nieżyciowych zakazów czy opowiastek. Taki Pan Bóg nie pasuje do komputeryzacji, ekologii i postępu! - Nie Pan Bóg, Kasiu, tylko Jego przestarzały chwilami obrazek! Wyobraź sobie Biblię. Leży na półkach w różnych okładkach: rzewno-kiczowatych, ponuroczarnych, gotycko-barokowych, w popartowych... Którą weźmiesz? - Żadną! Żadna nie jest w moim guście. - Oj, specjalistko od mody i gustów! Zajrzyj do środka! Nie tylko zajrzyj, ale doczytaj się tam żywej, prawdziwej Twarzy Boga! Ty dzisiaj też wyglądasz, w tej kreacji i fryzurze, na słodką idiotkę, ale to tylko oprawa, okładka. W tobie samej jest coś innego, prawdziwego, niepowtarzalnego, wartościowego! - No wiesz... - Wiem i o to mi chodzi, żebyś chciała spoglądać Bogu w serce, a nie zatrzymywała wzroku na oprawach, jakie Mu dawały różne religijne mody. To mody umierają, a Bóg żyje. I za to dzięki Bogu! 2. Czy przeżywasz podobne problemy? Czy stawiasz sobie podobne pytania? Może często spotykasz się z podobnymi twierdzeniami na temat wiary w Pana Boga? Dojrzewanie człowieka dotyczy wszystkich sfer jego życia, także wiary w Boga i religijności. Nic więc dziwnego, że to, co fascynowało cię w religii kilka lat temu, dziś cię denerwuje, razi, śmieszy. Nie powinieneś z tego powodu czuć się winnym albo uważać, że straciłeś wiarę. Odrzucenie dziecięcego obrazu Boga jest procesem naturalnym i koniecznym. Jednakże dojrzewanie nie jest procesem samoistnym. Oczywiście, pewne zmiany dokonują się w nas bez naszego szczególnego zaangażowania (np. zmiany biologiczne w naszym ciele). Ale w wielu sferach człowieczeństwa konieczne jest świadome kierowanie własnym rozwojem. Przypatrz się ludziom dorosłym. Niektórzy z nich ukończyli studia wyższe, a niektórzy zakończyli własną edukację na podstawowym poziomie, choć nie brakowało im zdolności intelektualnych. Nie potrafili bowiem przełamać swojej niechęci do nauki i narzucić sobie pewnej dyscypliny. W naszym świecie żyją ludzie, którzy poświęcają własne życie dla dobra innych i tacy, którzy odbierają życie innym dla własnych korzyści. Podobnie dzieje się w sferze religijności. Są ludzie, którzy zapraszają Boga w każdą cząstkę swego życia oraz tacy, którzy przypominają sobie o Nim tylko przy pewnych okazjach. Ci pierwsi czują się nieustannie obdarowywani przez Boga, ci drudzy uważają, że wyświadczają Panu Bogu łaskę, gdy wybiorą się do kościoła. A przecież jedni i drudzy z wielką radością i z podobnym zaangażowaniem przyjmowali w wieku 9 lat po raz pierwszy Chrystusa Eucharystycznego. Dlaczego teraz ich religijność tak bardzo się różni? Jedni po odrzuceniu "Bozi" nawiązali nowe relacje z Bogiem, a drudzy pozostali na etapie odrzucenia. Oznacza to, że przestali (jako wierzący) być dziećmi, ale nie stali się dorosłymi. IV. ZADANIE Wykonajcie je w zespołach cztero-, pięcioosobowych. Postarajcie się wykonać pracę w ciągu 10 minut. Obecnie jesteście na etapie dorastania. Bóg z dziecięcych wyobrażeń już was nie pociąga. Wyobraźcie sobie, że zlecono wam zaprojektowanie biura, które ma służyć pomocą młodzieży w dorastaniu do dojrzałej wiary. Jak wyposażylibyście to biuro? Narysujcie projekt. Opiszcie również zasady funkcjonowania tego biura (kto, co, kiedy i w jaki sposób). Pamiętajcie! Ma to być miejsce, do którego chętnie byście chodzili i z którego działalności chcielibyście korzystać. Projekt Plan działania: Prawdopodobnie w waszym otoczeniu nie ma takiego miejsca. Pomyśl jednak, czy przy odrobinie wyobraźni i dobrej woli nie moglibyście uzyskać tego, co dałoby wam zaprojektowane przez was biuro. Co możecie robić, by dorastać nie tylko biologicznie, ale także duchowo? Co może pomóc wam w nawiązaniu nowej więzi z Bogiem - Przyjacielem i Zbawcą człowieka? A może wspólnie zorganizujecie takie miejsce, w którym moglibyście się wzajemnie wspierać w religijnym dorastaniu (niekoniecznie według powyższego projektu, ale tak, by spełniało ono podobną rolę)? V. REFLEKSJA NAD SŁOWEM BOŻYM * "Gdy byłem dzieckiem, mówiłem jak dziecko, czułem jak dziecko, myślałem jak dziecko. Kiedy zaś stałem się mężem, wyzbyłem się tego, co dziecięce" (1 Kor 13,11). * "Bracia, nie bądźcie jak dzieci w swoim myśleniu ... W myślach waszych bądźcie dojrzali" (1 Kor 14,20). W prywatnej modlitwie zaproś Boga w swoje życie, w swoje radości, problemy, smutki, w swój trud dorastania w wierze. Poproś Ducha Świętego, aby w całym tym procesie oświecał twój umysł i wypełniał twoje serce. Mirosława Kajzer - edukator Centrum Kształcenia Liderów i Wychowawców im. Pedro Arrupe w Gdyni oraz programu: "Nowa szkoła". opr. ab/ab MŁODZI LUDZIE PYTAJĄ Ewolucja czy stwarzanie? Część 1: Dlaczego wierzyć w Boga? Ewolucja czy stwarzanie? Czy wierzysz, że to Bóg stworzył wszystko? Jeśli tak, to nie należysz do wyjątków. Wielu młodych (oraz dorosłych) również tak uważa. Z kolei inni twierdzą, że życie i wszechświat powstały na drodze ewolucji — bez udziału Istoty Najwyższej. Czy wiesz, że... Zarówno jedni, jak i drudzy często bez zastanowienia mówią, w co wierzą, choć tak naprawdę nie wiedzą, dlaczego w to wierzą. Niektórzy wierzą w stwarzanie po prostu dlatego, że uczono ich tego w kościele. Wielu wierzy w ewolucję po prostu dlatego, że uczono ich tego w szkole. Ta seria artykułów pomoże ci umocnić wiarę w stwarzanie i wyjaśniać swój pogląd innym. Najpierw jednak musisz odpowiedzieć sobie na zasadnicze pytanie: Dlaczego to pytanie jest ważne? Ponieważ Biblia zachęca do robienia użytku ze swojego umysłu, ze swojej „zdolności rozumowania” ​(Rzymian 12:1). Oznacza to, że podstawą twojej wiary w Boga nie mogą być jedynie... emocje (czuję, że musi istnieć jakaś siła wyższa) środowisko (żyję w społeczeństwie religijnym) presja (tak mnie wychowali rodzice — i nie miałem nic do powiedzenia). Musisz raczej być osobiście przekonany, że Bóg istnieje, i mieć ku temu mocne podstawy. Wobec tego, co ciebie przekonuje, że Bóg istnieje? W ustaleniu tego pomoże ci materiał ćwiczeniowy „Dlaczego wierzę w Boga?”. Możesz też odnieść pożytek z przeanalizowania tego, jak inni młodzi odpowiedzieli na to pytanie. „Kiedy nauczyciel w klasie wyjaśnia, jak funkcjonuje nasz organizm, nie mam wątpliwości, że Bóg istnieje. Każda część ciała w najdrobniejszych szczegółach spełnia swoje zadania i często dzieje się to bez udziału naszej świadomości. To, jak zbudowane jest ludzkie ciało, wręcz nie mieści się w głowie!” ​(Teresa). „Gdy patrzę na drapacz chmur, statek czy samochód, zadaję sobie pytanie: ‚Kto to zbudował?’. Żeby na przykład powstał samochód, potrzebni są inteligentni ludzie, bo przecież żeby działał, musi ze sobą współgrać całe mnóstwo drobnych elementów. A jeśli samochód wymaga zaprojektowania, to tym bardziej człowiek” ​(Richard). „Kiedy uświadomisz sobie, że na poznanie nawet najmniejszego fragmentu wszechświata najinteligentniejsze umysły potrzebują setek lat, to pogląd, że powstał on bez udziału inteligencji, wydaje się kompletnie niedorzeczny” ​(Karen). „Im bardziej zagłębiałem się w naukę, tym mniej wiarygodna wydawała mi się ewolucja. Myślałem na przykład o matematycznej precyzji widocznej w przyrodzie i o tym, jak wyjątkowi są ludzie, łącznie z tym, że chcemy wiedzieć, kim jesteśmy, skąd się wzięliśmy i dokąd zmierzamy. Ewolucja sięga po wyjaśnienia do świata zwierząt, ale nie jest w stanie wytłumaczyć, dlaczego jesteśmy tak niepowtarzalni. Według mnie więcej wiary potrzeba, żeby uwierzyć w ewolucję, niż żeby uwierzyć w Stwórcę” ​(Anthony). Jak wyjaśnić swój pogląd? A co jeśli jesteś obiektem drwin, bo wierzysz w coś, czego nie można zobaczyć? Co jeśli twoi koledzy szkolni mówią, że ewolucja to stwierdzony fakt naukowy? Przede wszystkim musisz być przekonany o tym, w co wierzysz. Nie bój się ani nie wstydź (Rzymian 1:16). Pamiętaj: Nie jesteś sam; wielu ludzi wciąż wierzy w Boga. Są wśród nich bardzo inteligentne, wykształcone osoby, chociażby niektórzy naukowcy. Kiedy ludzie mówią, że nie wierzą w Boga, czasami chodzi im o to, że Go nie rozumieją. Zamiast przytaczać dowody na poparcie swojego poglądu, zadają pytania w stylu: „Jeżeli Bóg istnieje, to dlaczego pozwala nam cierpieć?”. W gruncie rzeczy kwestię natury intelektualnej sprowadzają do sfery emocjonalnej. Ludzie mają potrzeby duchowe (Mateusza 5:3). Obejmuje to również wiarę w Boga. Dlatego jeśli ktoś mówi, że nie wierzy w Boga, to właśnie on — a nie ty — ma obowiązek wyjaśnić, dlaczego doszedł do takiego wniosku (Rzymian 1:18-20). Wiara w Boga jest całkowicie rozsądna. Wynika to z faktu, że życie nie mogło powstać samo. Nie ma dowodów na to, że pojawiło się ono samorzutnie z materii nieożywionej. Co więc mógłbyś powiedzieć, jeśli ktoś jest zdziwiony, że wierzysz w Boga? Weź pod uwagę kilka opcji. Gdy ktoś mówi: „Tylko ludzie niewykształceni wierzą w Boga”. Możesz odpowiedzieć: „Naprawdę tak myślisz? Ja nie. Przecież to stereotyp. Wiesz, co wynika z sondażu, w którym wzięło udział ponad 1600 wykładowców z różnych prestiżowych uczelni? Że co trzeci z nich nie uważa się ani za ateistę, ani za agnostyka*. Czy powiedziałbyś, że ci ludzie są mało inteligentni tylko dlatego, że wierzą w Boga?”. Gdy ktoś mówi: „Skoro istnieje Bóg, to dlaczego na świecie jest tyle cierpień?”. Możesz odpowiedzieć: „Może chodzi ci o to, że nie rozumiesz, jak Bóg działa, albo raczej czemu nie działa — bo w tym wypadku może to tak wyglądać. Mam rację? [Pozwól się wypowiedzieć]. Ja znalazłem satysfakcjonującą odpowiedź na pytanie, dlaczego jest tyle cierpień. Ale żeby to zrozumieć, trzeba przeanalizować kilka nauk biblijnych. Czy chciałbyś dowiedzieć się więcej na ten temat?”. W następnym artykule z tej serii omówimy, dlaczego teoria ewolucji nie udziela przekonujących wyjaśnień na temat naszego istnienia. Były czasy, całe szczęście już powoli odchodzące w cień wstydliwej historii, kiedy na „lekcje” religii uczęszczali wszyscy. Dlaczego? Bo tak. Nawet niewierzący posyłali dzieci na katechezę obawiając się ostracyzmu ze strony ich rówieśników. W takich to czasach byłem świadkiem, kiedy jeden z niewierzących kolegów z klasy dyskutował z księdzem zmuszony – a jakże! – do bronienia swojego poglądu. Tak jakby to nie istnienie czegoś trzeba było udowadniać, ale nieistnienie! Księdza katechetę straszliwie uwierał fakt, że ktoś nie podziela jego jedynie słusznej wiary i nie odpuszczał, a kiedy nie miał już żadnych argumentów sięgnął po… tak! Zgadłeś, Przyjacielu! Zakład Pascala. Brzytwa tonącej wiary, czyli zakład Pascala Blaise Pascal, którego nazwiskiem ochrzczono ów chętnie, choć w ostateczności przywoływany przez niektórych dyskutantów chrześcijańskich zakład, był francuskim matematykiem, fizykiem i filozofem. Ciekawy jest fakt, że przywołującym tę postać katolikom zazwyczaj umyka fakt, że Pascal wprawdzie nawrócił się z niewiary na wiarę, ale… niezupełnie taką jak trzeba. Uczony pod koniec życia pod wpływem ciężkiej choroby, bezkompromisowej religijności siostry i kilku namolnych znajomych przyłączył się do nowo wtedy powstałego odłamu w kościele katolickim, zwanego jansenizmem. Rdzeniem tego prądu teologicznego było stwierdzenie, że w przypadku, gdy chrześcijanin ma wątpliwości, czy dane np. przykazanie boskie odnosi się do danej sytuacji, ba, nawet gdy jest prawie pewien, że się nie odnosi – i tak ma je stosować. Jansenistą był więc w praktyce słynny pan Chazan, który uznał, że choćby dziecko było bez głowy i martwe, to matka i tak ma obowiązek donosić ciążę. Co więcej, jansenizm jest poglądem groźnym. Wyobraź sobie, Przyjacielu, jansenistę, który przeczyta w Księdze Powtórzonego Prawa z Biblii następujące przykazanie boskie: Jeśli ktoś będzie miał syna nieposłusznego i krnąbrnego, nie słuchającego upomnień ojca ani matki, tak że nawet po upomnieniach jest im nieposłuszny, ojciec i matka pochwycą go, zaprowadzą do bramy, do starszych miasta i powiedzą starszym miasta: „Oto nasz syn jest nieposłuszny i krnąbrny, nie słucha naszego upomnienia, oddaje się rozpuście i pijaństwu”. Wtedy mężowie tego miasta będą kamienowali go, aż umrze. Pwt 21, 18-21 Nic dziwnego, że nawet kościół katolicki zauważył, do jakich absurdów może doprowadzić taki pogląd. Jansenizm potępiło trzech kolejnych papieży: Innocenty X, Aleksander VII i Klemens IX. Zabawne to jest, że wielu katolickich apologetów wiary przywołuje poglądy kogoś, kogo ich kościół potępił. Ale wróćmy do samego „zakładu Pascala”. Zważmy zysk i stratę, zakładając się, że Bóg jest. Rozpatrzmy te dwa wypadki: jeśli wygrasz, zyskujesz wszystko, jeśli przegrasz, nie tracisz nic. Zakład Pascala stwierdza, że warto wierzyć w boga, a to dlatego, że „nie zaszkodzi” na wszelki wypadek wierzyć. Przecież za niewiarę w boga idzie się do piekła! Jeśli więc bóg istnieje, a ktoś nie będzie w niego wierzył, to marnie skończy. Z drugiej strony, jeśli boga nie ma, to wierzący w niego nic nie tracą. Ukryte ryzyko Zakład Pascala zawiera jednakże ukryte ryzyko. Autor bowiem założył, że w przypadku istnienia boga tym bogiem będzie właśnie chrześcijański bóg karzący piekłem za brak wiary. Przeoczył tym samym fakt, że na Ziemi istnieje – według różnych szacunków i kryteriów – od kilku do kilkunastu tysięcy religii. Każda z tych religii, wyznań i odłamów mówi zupełnie co innego na temat boga, a jeśli już co do samego boga się zgadza, nie zgadza się co do tego, jak go zadowolić. Przyjmując więc zakład Pascala musimy najpierw dokonać innego zakładu: że ten, i to tylko akurat ten bóg, w którego wiarę rozpatrujemy jest prawdziwy, i że tylko ten, a nie inny sposób realizacji tejże wiary w praktyce jest prawidłowy. Jest to więc bardzo ryzykowny zakład. A co jeżeli założę istnienie boga chrześcijan w trójcy świętej jedynego, a tu się nagle okaże, że prawdziwym bogiem jest allah? Pójdę wtedy do piekła za bałwochwalstwo i politeizm, bo takie właśnie zarzuty wysuwa pod adresem chrześcijaństwa islam. A jeśli uwierzę w allaha? Co na to powie bogini Kali? Zakład Pascala zawiera też, oprócz ukrytego ryzyka jeszcze jeden problem: wprost fałszywe twierdzenie. Każdy teolog czy duchowny zgodzi się ze mną, że wiara religijna, która polegałaby tylko na przyjęciu do wiadomości istnienia boga i przejściu nad tym do porządku dziennego nie jest tą wiarą, za którą się idzie do nieba. Wiara wymaga przełożenia na życie, czasami nawet bardzo absorbującego. A więc nie można tego boga, w którego się uwierzyło mieć w poważaniu. Trzeba się do niego zwracać, trzeba się modlić. Trzeba – w większości wyznań – uczestniczyć w najprzeróżniejszych obrzędach religijnych. Trzeba postępować według określonego kodeksu moralnego i obyczajowego. Nie jest więc prawdą, że w przypadku wierzenia w boga nic się nie traci. Traci się czas, bo trzeba go – i to sporo, jeśli poważnie się swoje wyznanie traktuje! – poświęcić na praktyki religijne. Traci się nerwy, bo trzeba bez przerwy uważać, czy aby postępuję w sposób, który się przyjętemu przeze mnie bogu podoba. Mało tego, traci się pieniądze, bo przecież biskup czy starszy zboru nie żywi się energią słoneczną. Jeżeli wiara w boga nic nie kosztuje, to za co wyzłocono te wszystkie kościoły, świątynie, meczety i klasztory? Ośmielę się nawet twierdzić, że wiara w boga – w ogromnej większości religii i wyznań – kosztuje na tyle dużo, że trzeba się poważnie zastanowić, czy taki wydatek – czasowy, moralny, psychiczny i materialny – się w ogóle opłaci! Naprawiony zakład Pascala Z zakładem Pascala jest jeszcze jeden mały problem. Mianowicie, da się go naprawić. Niestety, jeżeli to zrobimy, powie nam dlaczego… warto w boga NIE wierzyć! Jak taki naprawiony zakład Pascala by wyglądał? Są trzy możliwości. Pierwsza: żadnego boga nie ma. W takim wypadku wierzenie w boga będzie straszliwą i kompletnie niepotrzebną stratą – ba, będzie utratą cennego czasu jedynego życia, jakie mamy! Będzie niepotrzebnym i w żaden sposób niewynagrodzonym wysiłkiem, tworzeniem sobie problemów, których nie ma. A czyż brakuje nam problemów w życiu? A zatem w pierwszym wypadku warto nie wierzyć w boga. Druga możliwość. Bóg jest, ale jest to taki bóg, którego nie obchodzi to, czy w niego wierzę, czy nie. Nie karze więc za niewiarę w niego, no bo dlaczego miałby karać za coś, co go nie interesuje? W takim wypadku również warto w boga nie wierzyć, bo też się nic na tym nie traci, a unika się wyżej wymienionych strat związanych z wiarą. Trzecia możliwość. Bóg istnieje i jest to taki bóg, którego bardzo obchodzi to, czy się w niego wierzy, czy nie. Bóg, który karze – na przykład wiekuistym piekłem za to, że ktoś w niego nie wierzy. Względnie – i tak tłumaczą swojego boga niektórzy chrześcijanie – nie karze sam z siebie, ale „naturalną konsekwencją” niewiary w niego jest wieczyste cierpienie, a tenże bóg jest na tyle impotentny, że nic nie może lub nie chce przeciwko temu zaradzić. Na jedno wychodzi. Co wtedy? Wtedy mamy do czynienia z wyjątkowym potworem, który złośliwie nie daje żadnego dowodu swojego istnienia, a potem uznania tegoż istnienia wymaga. I nie, nie jest dowodem na istnienie boga to, że ktoś coś „poczuł” na modlitwie. Nie jest dowodem na jego istnienie jakiś dziwny zbieg okoliczności, któremu człowiek przypisuje, że jest nadprzyrodzoną interwencją nie chcąc zauważyć, że obok niego dzieje się mnóstwo takich samych zbiegów okoliczności. Dowodem na istnienie boga nie są halucynacje rozhisteryzowanych, wyposzczonych seksualnie zakonnic ani cierpiących na deficyt rodzicielskiej uwagi dzieci. Dowodem na istnienie boga nie jest zbiór powstałych w niejasnych okolicznościach, niestworzonych historii spisanych nie wiadomo przez kogo, nie wiadomo gdzie i nie wiadomo z jaką intencją, za to bardzo, bardzo dawno temu. Ale kiedy dokładnie – też nie wiadomo. Nie są nim sofizmaty Tomasza z Akwinu. Nie są nim wreszcie autorytety tak samo jak ja sikających, srających, jedzących i bekających – i tak samo omylnych jak każdy ludzi. Niezależnie od tego, z jakim przekonaniem i charyzmą głosiliby swoje proroctwa, objawienia czy inne tego typu rzeczy. Dowodem na istnienie boga nie jest Wszechświat, bo wszystko wskazuje na to, że jak najbardziej mógł on powstać sam z siebie, że naprawdę nie potrzebuje „przyczyny sprawczej”, że to, co w nim wydaje się celowo zaprojektowane jest tak naprawdę partactwem przypadku, które po wielu, wielu nieudanych próbach w końcu wytworzyło coś sensownego. A ślady poprzednich, nieudanych i idących w miliardy prób można odnaleźć i dotknąć. Taki więc bóg, który by istniał i wymagał wiary w siebie, grożąc karą za jej nieprzejawianie – taki bóg musi być potworem. W tym wypadku również warto w niego nie wierzyć. Bo skoro mamy do czynienia z kimś tak okrutnym, to gdzie gwarancja, że moja wiara przyniesie mi jego łaskę i wiekuiste szczęście? Jakim cudem taki potwór w ogóle mógłby chcieć dawać komukolwiek szczęście? Co taki okrutnik pod pojęciem szczęścia mógłby rozumieć? Jeżeli więc taki bóg istnieje, to nawet wierzący w niego nie ma gwarancji, że za swoją wiarę otrzyma szczęście po śmierci. A niewierzący, choć z pewnością zostanie przez takiego boga wiekuiście potępiony, przynajmniej przeżyje doczesne życie szczęśliwie, bez sztucznych, moralnych rozterek i straty czasu na wołanie i modlenie się do niegodziwca. Leczenie kiły cholerą Wielu ludzi wierzących kurczowo trzyma się swojej wiary uważając, że daje im ona pocieszenie – poczucie, że nie są sami, że ktoś wielki i wszechmocny ich kocha i chce ich zbawić od wszelkiego złego. W imię tego pocieszenia garną się do duchownych, guru, „autorytetów moralnych”, do wspólnot i związków wyznaniowych. I nie dostrzegają, że w zamian za liche, bo żadnymi faktami niepoparte pocieszenie muszą przyjmować nowe, straszne ciężary i problemy, których nie mieliby, gdyby nie wierzyli. Ten, kto nie wierzy w boga nie musi się martwić o to, czy już „ma” grzech, czy jeszcze nie. Ten, kto nie wierzy musi się mierzyć jedynie z rzeczywistymi konsekwencjami swoich błędów – a nie jeszcze, na dokładkę z konsekwencjami religijnymi. Niewierzący wreszcie mogą bez obawy czerpać to upragnione pocieszenie z samej Przyrody, z samych Jej praw – bez obawy o to, że jakiś bóg będzie śmiertelnie obrażony, bo wilkowi lub drzewu się pokłoniłem, a nie komuś, kogo nie widzę, nie mogę dotknąć ani doświadczyć jego istnienia. Więcej jest warta miłość psa, niż miłość Jezusa czy innego boga – bo jej doświadczyć można naprawdę, rzeczywiście i dotykalnie. Taka miłość nie kończy się na deklaracjach i obietnicach, na których spełnienie trzeba czekać do śmierci. Żeby jej doświadczyć, nie trzeba się „wczuwać”, nie trzeba „ćwiczeń duchowych”, długich modlitw, ascezy i skomplikowanych technik medytacyjnych. Szukanie pocieszenia w wierze w nadprzyrodzonego, transcendentnego boga to nic innego, jak leczenie kiły cholerą. Człowiek, który w taki sposób pocieszenia poszukuje przypomina tego, kto przymierając głodem próbuje się nakarmić wyobrażając sobie, że je białe trufle ignorując chleb, który obok niego leży na stole! Warto nie wierzyć. Wiara w boga zamyka oczy na tak wiele pięknych, cudownych i – rzeczywistych spraw, że do dzisiaj odkrywam, jak wiele przez nią w swoim życiu traciłem. Bóg, który nie istnieje, lub istnieje, ale nie obchodzi go moja niewiara – niczego mi już teraz nie jest w stanie odebrać. A ten, który by istniał i mścił się za brak wiary w siebie? No cóż, myślę, że tak małostkowy potwór nie byłby żadnym bogiem i nie miałby władzy ani mocy, żeby wyrwać kogokolwiek z objęć Pani Śmierci tylko po to, żeby realizować na nim swoje sadystyczne fantazje. Śmierć jest prawem Przyrody i taka podła, boska gnida nie ma szans, żeby przewyższyć Jej potęgę. To drugi wpis z serii Dlaczego wierzę w Boga. Zgodnie jednak ze wcześniejszą zapowiedzią, najpierw ustalę co mam na myśli gdy mówię Bóg, w kontekście mojej wiara ewoluowała na przestrzeni ostatnich 10 lat (o czym więcej pisałem tutaj) i w zasadzie weszła w taki (chyba nieodwracalny) tryb realnego, prawdziwego poszukiwania Boga. Oznacza to, że ani nie twierdzę, że Boga już poznałem, znalazłem, odkryłem czy wiem coś o Nim. Lepiej po prostu powiedzieć, że poszukuję Boga, domyślam się Go, mgliście przeczuwam Jego istnienie oraz istotę. Dlatego daleki jestem od formułowania ścisłego pojęcia Boga – w tej materii wolę zachować intelektualną pokorę i powiedzieć jedno słowo za mało, niż jedno za dużo. Czy jednak oznacza to, że właściwie nic nie można pomyśleć czy powiedzieć o Bogu? O dwóch językachPrzede wszystkim należy odróżnić od siebie dwa rodzaje koncepcji Boga (czy też dwa języki, w których można myśleć i mówić o Bogu) – filozoficzną i religijną koncepcję. Bóg-religii to Bóg jaki ukazany jest w doktrynie danej religii, w przypadku chrześcijaństwa w teologii danej denominacji. Źródłem wiedzy o Bogu-religii jest Objawienie w postaci świata stworzonego (Objawienie ogólne/naturalne) oraz spisanego i przekazanego przez autorytety danej tradycji (Objawienie szczególne) np. proroków i protoplastów danej religii czy odłamu, następnie zaś przekazywanego przez kolejne pokolenia wyznawców. Jednak religia (w tym religijna koncepcja Boga) nie odsłania Ostatecznej Rzeczywistości taką jaka ona jest, ponieważ robi to w ramach pewnych ujęć teologicznych, poprzez kanon wyselekcjonowanych tekstów oraz odpowiednio dobranej maniery ich interpretacji. Na przykład: chociaż istnieje jedna religia chrześcijańska i jedna Biblia – co w zasadzie jest bardzo dużym i nieprawdziwym uproszczeniem [1] – to jednak istnieje kilka nurtów teologicznych w obrębie chrześcijaństwa, które kierują się innymi założeniami co do tego czym jest tekst Biblii oraz jakimi metodami należy go badać. Dlatego też uważam, iż nie można łudzić się, że któryś z tych nurtów dysponuje niepodważalnym zbiorem wiedzy o Bogu oraz idealną metodą interpretacji. Nie chcę przez to powiedzieć, że niemożliwym jest dokonanie jakiejś sensownej oceny i zestawienia różnych religii czy wyznań, natomiast nawet lider tego zestawienia nie może powiedzieć, iż posiadł Święty Graal teologii. Jeśli więc poruszam w tej serii kwestię Boga to czynię to właśnie z perspektywy filozoficznej, która ujmuje zagadnienia o wiele szerzej i w sposób bardziej fundamentalny niż perspektywa religijna (ale przez to też mniej szczegółowy). Teizm jako taki jest stanowiskiem filozoficznym, a nie religijnym, dlatego też teista w rozmowie z ateistą nie tylko nie jest ograniczony doktryną religijną, ale również nie powinien odwoływać się do doktryny religijnej, której założeń ateista z definicji nie przyjmuje. Intrygującym zjawiskiem jest to, że niekiedy ateiści dążą właśnie do tego, aby teista przyjął w dyskusji rolę rzecznika doktryny religijnej, bo wiedzą, że to zapewni im niekwestionowaną przewagę nad dyskutantem, gdyż założenia danej religii są niedowodliwe, wymagają intelektualnego skoku wiary czyli przyjęcia pewnych twierdzeń bez jednoznacznie racjonalnego uzasadnienia. Jednak przynajmniej gdy ja rozmawiam z osobami niewierzącymi nie dążę do przekonania ich do danej doktryny religijnej, ale staram się bronić stanowiska filozoficznego… a może nawet nie tyle bronić, co przedstawić jako alternatywne. I właśnie dlatego też w tej serii poruszam kwestię mojej wiary filozoficznej, a nie religijnej. Być może niektórzy ateiści wraz z moimi współwyznawcami z Kościoła będą nieco oburzeni, że nie realizuję ich pomysłu na dyskusję, ale zapewniam, że nie wynika to z mojej złośliwości, a jedynie z właściwego rozeznania problemu; tzn. jestem głęboko przekonany, że dyskusja chrześcijańsko-ateistyczna (a więc poglądu religijnego ze stanowiskiem filozoficznym) jest z góry skazana na porażkę, tak jak dyskusja o wyższości liczby trzy nad kolorem czerwonym. Dlatego warto zastanowić się jak sprowadzić takie trudne rozmowy do wspólnego mianownika i dopiero wtedy przedstawiać adekwatne do wspólnie przyjętych założeń argumenty. Tak więc mówiąc o pojęciu Boga mam na myśli teraz filozoficzne pojęcie Boga, a nie religijne – tzn. gdybym był w Kościele to nie wygłosiłbym homilii w oparciu o ten wpis, ponieważ zdecydowana większość ludzi wierzących (podobnie jak w ogóle zdecydowana większość ludzi) nie zajmuje się filozofowaniem; nie przeszkadza im operowanie pojęciami sprzecznymi wewnętrznie, nieostrymi, zbędnymi czy sztucznymi. Definicja Boga? Wróćmy więc do zdefiniowania Boga… no właśnie. Przecież pisałem przed chwilą, że nie zamierzam Boga definiować, gdyż byłoby to ciężkim, filozoficznym grzechem. Jakoś jednak przecież myślę o Bogu, coś sobie wyobrażam, jakoś o Nim mówię na co dzień i piszę teksty o Nim… Oto moja (i tutaj przyszło mi na myśl lepsze wyrażenie) synteza filozoficznej koncepcji Boga: Bóg w mojej koncepcji filozoficznej to Rozumna Tajemnica, Ostateczna Rzeczywistość, która jest Obiektywną Prawdą i Ostateczną Sprawiedliwością. Ponadto jest lub może być uważana za Przyczynę, Zasadę i Cel istnienia naszego świata. Jej istotę można również oddać słowami Miłość oraz Dobro, które wyznaczają odpowiednio: normę etyczną oraz nadzieję na lepszy świat. Teraz przyjrzymy się poszczególnym elementom tej syntezy, bowiem domyślam się, że mogą one brzmieć tak tajemniczo jak i wieloznacznie. Tak więc w co wierzę mówiąc, że wierzę w Boga? Przede wszystkim mam na myśli Tajemnicę, Coś Niepojętego ludzkim rozumem i Niewysłowionego ludzkim językiem. Na tym w zasadzie mógłbym (a niektórzy powiedzą, że powinienem) zakończyć wywód, jednak odważę się powiedzieć coś więcej. Po drugie mam na myśli Coś Większego niż nasz świat, Szerszą Perspektywę, Byt Najwyższy, Ostateczną Rzeczywistość. Mianowicie, wierzę w Boga w tym przypadku oznacza: wierzę, że istnieje coś więcej niż ten świat. To Coś może być zarówno odrębne od świata i przenikające do niego (teizm) lub zjednoczone ze światem, ale wykraczające poza niego, większe od świata (panenteizm). Obydwie opcje są możliwe, z czego panenteizm jest bardziej sterylny logicznie, gdyż zgodnie z Zasadą Prostoty (którą wyznaję) wskazuje na rozwiązanie prostsze, gdy nie ma przesłanek za przyjęciem bardziej skomplikowanego. Po trzecie sądzę, że to Coś Większego, ta Ostateczna Rzeczywistość, odnosi się nadrzędnie do naszego świata (w jakiś sposób i w jakimś zakresie lub absolutnie i całkowicie), a to odnoszenie się opisać można trzema pojęciami, jako: Przyczynę [2], Zasadę [3] i Cel [4] istnienia naszego świata. Starożytni Grecy mieli na to jedno słowo – arche. Następnie sądzę, iż Ostateczna Rzeczywistość jest Dobrem oraz Miłością lub jej esencjonalnymi cechami są właśnie dobro i miłość. Znaczy to mniej więcej tyle, że Miłość znajduje się u podstaw istnienia i funkcjonowania świata [5], a także to, iż po tym Wyższym Bycie można spodziewać się dobra. Przy czym nie postuluję, jak to się robi w religijnym obrazie Boga, doskonałego dobra, bo i tak nie wiadomo, co by to miało oznaczać z uwagi na zło, które istnieje w naszym świecie. Najkrócej ujmując: ta Ostateczna Rzeczywistość wskazuje nam prawo miłości oraz daje nadzieję, na coś lepszego (lepszy świat / lepsze życie). Piątym elementem tej Szerszej Perspektywy, potocznie nazywanej Bogiem, jest Prawda i Sprawiedliwość, a dokładniej Obiektywna Prawda i Ostateczna Sprawiedliwość. Chociaż jestem łagodnym sceptykiem epistemicznym i nie sądzę aby człowiek potrafił stworzyć prawdziwą teorię rzeczywistości, to jednak wierzę, iż istnieje Prawda Obiektywna; podobnie też gdy mowa o Ostatecznej Sprawiedliwości (a zatem i o moralności). Wierzę, że kiedyś nasza rzeczywistość zjednoczy się ze sprawiedliwością, a miarą dobra będzie właśnie Obiektywna Sprawiedliwość, której standardy wyznacza Obiektywna Prawda. Jednocześnie sprzeciwiam się twierdzeniu, że ktoś na tym świecie posiadł już wiedzę i zdolność dokonywania obiektywnego sądu moralnego [6]; ten sprzeciw dotyczy również religijnych systemów etycznych, które oczywiście uwarunkowane są kulturowo. Ostatnim pojęciem, którym chciałbym określić przedmiot mojej wiary jest Rozumność lub Inteligencja, zwana niekiedy Boskim Umysłem, Boskim Rozumem albo Logosem. W jaki sposób wyobrażam sobie ową Rozumność? Trudno jednoznacznie określić… najbardziej naiwnym sposobem byłoby sobie wyobrażać Ją jako Doskonale Mądrego super-człowieka, który często jest symbolizowany przez Starca-Mędrca. Nie mówię, że jest to całkowicie wykluczone, ale wydaje mi się najmniej prawdopodobne. Można natomiast pomyśleć coś na wzór Sztucznej Inteligencji (tyle, że niezależnej w swoim istnieniu i funkcjonowaniu od tzw. hardware’u, czyli sprzętu), albo podobną metaforą może być niematerialny Super Umysł, lub wszystko-na-raz wiedzący lub myślący Duch. Bardzo możliwe, iż tej Rozumności należy przypisać coś na wzór samoświadomości i woli, jako chęci czegoś lub wewnętrznego celu (ukierunkowania działania). Cała ta niepewność ma swoje źródło naturalnie w ograniczoności mojego rozumowania, jednak zgodnie z punktem 1. zakładam, iż Boska Rozumność jest bardziej tajemnicza niż poznana, dlatego też jest o wiele bardziej prawdopodobne, iż to, co mi przychodzi na myśl na Jej temat jest jedynie moim, koślawym wyobrażeniem lub domysłem. Na drodze do myślenia o BoguNaturalnie wiem, że już po pierwszym punkcie ateiści i agnostycy zapytają skąd mogę cokolwiek wiedzieć o tej Boskiej Tajemnicy, skoro jest właśnie tajemnicą, zagadką… Dlatego też powiedziałem, że NIE postuluję, iż wiem coś o Bogu, posiadam wiedzę o Nim czy poznałem Go. Poszukuję Boga, staram się coś pomyśleć, określić kryterium niedorzeczności i wykluczać to, co wydaje się niedorzeczne, a pozostawiać takie elementy definicji Boga, które wyglądają na najmniej niedorzeczne, a tym samym bardziej prawdopodobne. Aby przybliżyć się do nie-niedorzecznej, filozoficznej syntezy koncepcji Boga starałem się ograniczyć ilość formułowanych twierdzeń oraz minimalizować ich zakres (bowiem im bardziej szczegółowy poziom twierdzenia, tym mniejsze prawdopodobieństwo jego prawdziwości). Ponadto do każdego z wymienionych atrybutów zastosowałem idealizację, np. zapisując je od wielkiej litery lub dodając dookreślenie Obiektywna lub Ostateczna. Zabieg ten wynikał z dążenia do uspójnienia wewnętrznego obrazu Boga, skoro faktycznie ma On być Czymś Większym niż ten świat jego cechy winny być odpowiednio oczyszczone i wyostrzone. W końcu granicą myślenia o Bogu musi być logika (bowiem jeśli nawet Bóg przekracza naszą logikę to nie może jej jawnie przeczyć; a jeśliby założyć, iż może jej jawnie przeczyć to już dosłownie nic nie można logicznego o Bogu pomyśleć lub powiedzieć) oraz doświadczenie (w tym wrażenia zmysłowe, formy myślenia, ale również wiedza o świecie, w tym wiedza naukowa). Nie można na przykład twierdzić, że Bóg jest Słońcem, albo że mieszka w Grecji na Górze Olimp. Nie można też np. przeczyć faktowi zła na świecie lub cierpienia, mówiąc – filozoficzna koncepcja Boga nie może jawnie przeczyć temu, co wiemy, bowiem wtedy staje się już koncepcją religijną, a na gruncie religijnej koncepcji Boga można wierzyć w dosłownie co się chce. Wtedy jednak nie należy liczyć, że ktokolwiek będzie zainteresowany rozmową o takim Bogu, o ile sam nie podziela tych samych założeń religijnych. Widzę więc sens rozmowy na gruncie religii z osobami, które podzielają moje wybory religijne – w Kościele możemy dyskutować na temat doktryny Trójcy, grzechu pierworodnego, zbawienia czy owocu Ducha Świętego. Natomiast dla osób niewierzących lub spoza mojego kręgu religijnego taka rozmowa będzie pustosłowiem. Chyba, że… no właśnie, chyba, że za Objawienie posłuży nam ludzki rozum i sprowadzimy przedmiot dyskusji do filozoficznej koncepcji Boga. O tym, czym może być wiara zgodna z filozoficzną koncepcją Boga napiszę w następnym wpisie. [1] W zasadzie nie można ściśle powiedzieć, iż istnieje “jedna Biblia” ponieważ w zakresie Starego Testamentu funkcjonuje kilka kanonów ksiąg świętych, trzy najważniejsze to oczywiście katolicki, prawosławny i protestancki. Natomiast, gdy mowa o Nowym Testamencie to na gruncie denominacji protestanckich funkcjonują ruchy postulujące wyższość później spisanych kopii (rękopisów), o które zostały oparte tzw. przekłady historyczne (King James Version, Biblia Gdańska). Oczywiście owe późniejsze manuskrypty różnią się od tych wcześniejszych, stąd też nie ma idealnej jedności w obrębie religii chrześcijańskiej co do jednej, dokładnej wersji Biblii. Nie przeczy to ostatecznie wiarygodności głównego przesłania Nowego Testamentu, jednak w kilkudziesięciu jego fragmentach dojdzie do rozbieżności znaczeniowej w zależności od obranej podstawy tekstowej. Ponadto w Kościele katolickim i prawosławnym – oprócz tekstu Biblii – uznaje się nauczanie Kościoła jako równorzędne źródło Objawienia.[2] Bóg jako przyczyna tego świata może być rozumiany na kilka (niewykluczających się) sposobów:(a) jako przyczyna w porządku czasowym (tzn. że był taki czas, w którym był Bóg, nie było świata i to Bóg przyczynił się do jego powstania); (b) jako przyczyna logiczna (Tomasz z Akwinu wskazał możliwość odwieczności istnienia świata przy jednoczesnym zachowaniu relacji stwórczej między Bogiem a światem; jako przykład wskazał odwiecznie stojącą stopę na piasku – i piasek, i stopa istnieją od zawsze, ale to stopa jest przyczyną śladu na piasku);(c) jako przyczynę wszystkiego, co zachodzi w świecie (pogląd nazywany fatalizmem, gdzie rola świata jest sprowadzona do dokładnego projektu Boga, scenariusza, który musi się wydarzyć); (d) w teizmie procesualnym Bóg jest ukazany jedynie jako Twórca (a nie Stwórca) przez co broni się z problemu zła, kosztem ograniczenia zakresu wszechmocy (w tej koncepcji świat jest w jakimś fundamentalnym aspekcie niepodległy Bogu, chociaż Bóg posiada moc kształtowania go);(e) jako Źródło sensu, zgodnie z przykładem człowieka, który zachwyca się pięknem zachodzącego Słońca czy treścią książki; gdyby nie istniał żaden odbiorca piękna i treści trudno byłoby w ogóle mówić o takich pojęciach; podobnie Bóg, który jest Rzeczywistością zewnętrzną względem świata (lub częściowo zewnętrzną, w zależności od poglądów szczegółowych) nadaje mu sens.[3] Bóg jako Zasada świata może być rozumiany na kilka (niewykluczających się) sposobów: (a) jako Projektant praw natury (lub węziej: fizyki);(b) jako Obiektywny Prawodawca prawa moralnego;(c) jako Opatrzność czuwająca nad (ludzkim) losem;(d) jako immanentna (wewnętrzna) siła konstytuująca istnienie świata (lub organizmów żywych).[4] Bóg jako Cel świata może być rozumiany na kilka (niewykluczających się) sposobów:(a) jako ontologiczny cel świata, tzn. że ostatecznie cały świat zjednoczy się bytowo z Bogiem lub przeobrazi w Boga;(b) jako epistemologiczny cel świata, tzn. że poznanie Prawdy jest tożsame z poznaniem Boga (lub tylko dzięki poznaniu Boga można doskonale poznać Prawdę) lub odwrotnie: najdoskonalsze poznanie rzeczywistości doprowadzi do poznania Boga;(c) jako etyczny ideał do którego należy dążyć w życiu codziennym.[5] Pisząc, iż wierzę, że Miłość znajduje się u podstaw istnienia i funkcjonowania świata nie mam bynajmniej na myśli tego, że świat jest wypełniony miłością, albo że prawa fizyki są prawami miłości. Dostrzegam natomiast, iż ten świat działa najlepiej wtedy, gdy funkcjonuje w warunkach miłości.[6] Zdolność myślenia moralnego zależna jest od:(a) uwarunkowań genetycznych; (b) stadium rozwojowego danego człowieka (i ewentualnych zaburzeń w tym zakresie); (c) wychowania i edukacji; natomiast ideały moralne wynikają z:(a) kultury (w tym zwyczajów, struktury języka, obrazu świata, religii) oraz(b) doświadczeń osobistych (przede wszystkim wychowania, edukacji i tzw. zdarzeń losowych).

dlaczego wierzę w boga